Ερατοσθένης - βήματα (οδηγίες ΕΚΦΕ)

 το πρόγραμμα του Ερατοσθένη 

Η εισαγωγική προσέγγιση στη διδασκαλία περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
Εξιστορεί πρώτα τις παρατηρήσεις που έγιναν από τον Ερατοσθένη, τις υποθέσεις και τα συμπεράσματα, και ακολουθεί μια επισκόπηση του τρόπου με τον οποίο μπορούν τα παραπάνω να χρησιμοποιηθούν στην τάξη μέσα από εύκολα-οργανωμένες δραστηριότητες.

 βασική αρχή του πειράματος:

Βάλτε ένα αντικείμενο στον ήλιο, μετρήστε τη σκιά του όταν ο ήλιος βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο, υπολογίστε τη γωνία ανάμεσα στις ηλιακές ακτίνες και το κάθετο αντικείμενο και ανταλλάξτε τα αποτελέσματά σας με τα αποτελέσματα κάποιας άλλης τάξης σε κάποιο άλλο γεωγραφικό πλάτος . Τέλος, με πρόγραμμα που θα δοθεί από τα ΕΚΦΕ και το αστεροσκοπείο Αθηνών θα μπουν τα μήκη και τα ύψη στα κατάλληλα κουτάκια του προγράμματος (excell) και θα βγουν αυτόματα οι μετρήσεις της περιφέρειας της γης και η ακτίνα της. 

Ένα διεπιστημονικό έργο

Το πρόγραμμα μπορεί να αγγίξει πολλά εκπαιδευτικά αντικείμενα ώστε οι μαθητές να αποκτήσουν πολύ διαφορετικές γνώσεις 

• Ιστορία και γεωγραφία: ξεκινάμε με την αρχαία Αίγυπτο εξηγώντας ποιος ήταν ο Ερατοσθένης (χρόνος / τόπος).  Oι μαθητές θα πρέπει να αναζητήσουν τα μέρη του κόσμου όπου βρίσκονται οι συνεργάτες τους, μέσα από χάρτες google 

• Αστρονομία: η σκιά ενός απλού αντικειμένου θα δείξει την τροχιά του ήλιου κατά τη διάρκεια της ημέρας. Θα τη δούμε όταν είναι στο υψηλότερο σημείο της και στη συνέχεια θα παρατηρήσουμε πώς μεταβάλλεται ανάλογα με τις εποχές.

Φυσική : το φως και η σκιά αποτελούν την καρδιά του έργου. Μέσω πειραμάτων και προσομοιώσεων στην τάξη, αναπαράγουμε και εξηγούμε ό,τι έχουμε ήδη παρατηρήσει.

 Τεχνολογία: αφού τα όργανα μέτρησης θα χρειαστεί να στηθούν και προσαρμοστούν: γνώμονες (πρωτόγονα ηλιακά ρολόγια), νήμα της στάθμης, επίπεδο του αέρα, τετράγωνα,μεζούρες, χάρακες, κλπ  σχεδιασμένα και υλοποιημένα και προσαρμοσμένα από τους μαθητές.

Μαθηματικά: ιδιαίτερα γεωμετρία καθώς οι μαθητές θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν παράλληλες ευθείες, γωνίες, τρίγωνα, κύκλους, διαφορές μηκών κ.α.

 Προφορική και γραπτή έκφραση του λόγου, αφού ο λόγος θα χρησιμοποιηθεί σε κάθε δραστηριότητα, καθώς οι μαθητές κάνουν υποθέσεις, σχεδιάζουν πειράματα, κάνουν παρατηρήσεις και τέλος εξάγουν συμπεράσματα, είτε προφορικά, είτε κρατώντας  σημειώσεις, ζωγραφιές κλπ

 Τεχνολογίες Επικοινωνίας και Πληροφοριών: χάρη στο Διαδίκτυο, οι μαθητές θα κάνουν τεκμηριωμένη έρευνα και θα συζητήσουν με άλλους μαθητές για να συγκρίνουν και να ανταλλάξουν τα αποτελέσματα από τις μετρήσεις και τους υπολογισμούς τους.

• Καλλιτεχνία: το πρόγραμμα δίνει στους μαθητές την ευκαιρία να αναδείξουν την δημιουργικότητά τους. Ζωγραφιές που παρουσιάζουν την ιστορία του Ερατοσθένη, κόμικ, μοντέλα πειραμάτων, καλλιγραφία που αναπαριστά ιερογλυφικά και το ελληνικό αλφάβητο κτλ.

 τα βασικά 5 βήματα (Οδηγίες ΕΚΦΕ)

1. Δείξτε την καμπύλη της επιφάνειας της Γης και τον παραλληλισμό των ηλιακών ακτίνων.

2. Παρατηρήστε την εξέλιξη της σκιάς ενός αντικειμένου και υπολογίστε την τροχιά του ήλιου.
3. Ανακαλύψτε τη στιγμή της ηλιακής μεσημβρίας (τη στιγμή που η σκιά είναι η μικρότερη).
4. Χρησιμοποιήστε ένα γνώμονα για να υπολογίσετε τη γωνία των ηλιακών ακτίνων σε σύγκριση με την κατακόρυφο.
5. Συνεργαστείτε με κάποιο σχολείο που συμμετέχει στο πρόγραμμα από κάποιο άλλο μέρος για να εκτιμήσετε το μήκος του μεσημβρινού της Γης.

το ιστολόγιο του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής , διαστημικών εφαρμογών και τηλεπισκόπησης με οδηγίες για το πείραμα του Ερατοσθένη